Terug naaar Tijdmachine

1871

Ambachten in de 19e eeuw

Hoe was het Tilburgse bedrijfsleven ingedeeld in de negentiende eeuw? We weten dat de stad rond 1850 ongeveer 15.000 inwoners telde en dat er ruim 500 bedrijven waren. Daarvan waren er echter 210 die naast de eigenaar geen personeel in dienst hadden. De ongeveer 300 bedrijfjes die overblijven, verschaften werk aan 3100 mensen. Dat wil in die tijd nog niet altijd zeggen dat die werknemers ook in de werkplaats van de baas werkzaam waren. Met name wevers en spinners werkten vaak thuis voor hun opdrachtgevers. Uit 1871 kennen we gegevens die een nauwkeuriger beeld geven van de ambachten. De stad telt dan 22.500 inwoners en er zijn 846 bedrijven geregistreerd. Samen bieden die werk aan 5183 arbeiders, en daarvan zijn er 4800 werkzaam in de textielindustrie. De overheersende positie van de textielindustrie is dus zeer opvallend, ook al omdat er naast de textiel weinig andere grotere industrieën aanwezig zijn. De metaal is goed vertegenwoordigd met 39 smederijen, 4 ijzergieterijen, en 15 koperslagerijen, maar er is dan nog geen sprake van grote, industriële bedrijven. De cijfers bieden ook een doorkijkje naar het dagelijks leven. Er zijn in 1871 75 bakkers, 39 slagers, 12 ‘grutters’ (kruideniers), en maar liefst 6 bierbrouwerijen.